Op de Internationale Dag van de Geletterdheid, onthulde jeugdauteur Marc De Bel de eerste schriftjesautomaat in een Mechelse basisschool. De bedoeling is om kinderen zo opnieuw meer met pen en papier te laten noteren. Want dat blijkt een positieve invloed te hebben op hun concentratie, leesvaardigheid en creativiteit.
Maar hoe belangrijk blijft schrijven, vooral in de hogere jaren van het basisonderwijs? En krijgt schrijfonderwijs ook ná het leggen van de basis nog voldoende aandacht? Vooral in onze digitale maatschappij, waarin laptops het leren steeds meer beïnvloeden, blijf dit een relevant thema.
“Hoe belangrijk blijft schrijven, vooral in de
hogere jaren van het basisonderwijs?”
Leren op je laptop of met pen en papier?
Computers en tablets zijn niet meer weg te denken uit onze huidige maatschappij, en worden al vanaf het basisonderwijs gebruikt tot in het hoger- en universitair onderwijs. Vaak hoor je de vraag, of het nog wel zinvol is om in te zetten op handschrift.
Wetenschappelijk onderzoek toont duidelijk aan dat het gebruik van pen en papier in alle vormen van onderwijs wel dégelijk zinvol kan zijn. Zo toonde o.a. het onderzoek van Mueller & Oppenheimer (2014) aan, dat studenten die informatie met pen en papier verwerkten, beter scoorden dan hun medestudenten die enkel een laptop gebruikten.
Het verschil zat in de manier van noteren en dus ook in de verwerking van die leerstof. Op een laptop werden de notities vaak bijna woord voor woord overgenomen, terwijl dat bijna onmogelijk is bij het schrijven met de hand. Studenten met pen en papier moesten daardoor direct hoofd- van bijzaken onderscheiden. Op die manier zijn ze, tijdens het noteren, de leerstof al actief aan het verwerken.
Van leren schrijven, naar een persoonlijk handschrift
Om de voordelen van pen en papier optimaal te kunnen benutten, blijft het belangrijk om leerlingen in de hogere leerjaren van het lager onderwijs goed te begeleiden bij de ontwikkeling van hun handschrift. Bij de schrijfmethode Ik pen editie 2024 worden in leerjaar 1 en 2 de letters en hoofdletters aangeleerd. In leerjaar 3 wordt het handschrift meer geautomatiseerd, vervolgens wordt er in leerjaar 4 gewerkt aan de overgang naar een persoonlijk handschrift.
Op die manier wordt het uiteindelijke doel van het schrijfonderwijs bereikt: het hebben van een vlot leesbaar en vloeiend handschrift. Zo kunnen leerlingen in het secundair en hoger onderwijs vlot schrijven met pen en papier, waardoor het leerrendement verhoogt.
“Schrijven moet zeker een
aandachtspunt blijven in de hogere
leerjaren van het basisonderwijs.”
Balans tussen digitaal en papier
Voor leerkrachten én leerlingen is het een uitdaging om de juiste balans te vinden tussen het gebruik van digitale middelen en schrijven met pen en papier. De leerlingen moeten in ieder geval in staat zijn om zelfstandig een stukje tekst duidelijk en goed te schrijven. Deze oefenmomenten tijdens de schrijflessen bieden meteen ook de ruimte om in te zetten op andere taalaspecten, zoals bijvoorbeeld een samenvatting schrijven van een aangeboden tekst. Schrijven moet dus zeker een aandachtspunt blijven in de hogere leerjaren van het basisonderwijs.
Ontdek Ik pen editie 2024 voor leerjaar 1 tot 4
Met Ik pen gids jij je leerlingen van de basis naar vlot schrijven. Met onze schrijfmethode geef je blijvende aandacht voor de ontwikkeling van een goed leesbaar handschrift.
Wil je weten hoe? Ontdek de aanpak van Ik pen editie 2024 in het gratis digitaal pakket.
Mueller, P. A., & Oppenheimer, D. M. (2014). The pen is mightier than the keyboard: Advantages of longhand over laptop note taking. Psychological Science, 25(6), 1159–1168. https://doi.org/10.1177/0956797614524581
