Niets zo belangrijk als begrijpen wat je leest, maar hoe oefen je dat nu?
Er is niets zo belangrijk als begrijpen wat je leest. Daarom wordt er op de schoolbanken heel wat tijd en aandacht besteed aan het aanleren van het begrijpend lezen bij ieder kind. Toch is niet elke leerling even gemotiveerd om een tekst te lezen of een boek vast te nemen, en zien zij op jonge leeftijd niet altijd het belang ervan in. Met de volgende tips oefen je het begrijpend lezen en zorg je ervoor dat elke leerling weer zin krijgt om te lezen.
Tip 1: Creëer routines
Een belangrijk onderdeel van begrijpend lezen is het aanleren en oefenen van leesstrategieën. Let erop dat leerlingen deze leesstrategieën stapsgewijs aanleren, zo ontwikkelen ze onbewust een geautomatiseerde routine. Wanneer ze deze routines onder de knie hebben, zijn ze in staat om eenvoudige teksten snel en efficiënt te decoderen en betekenis te geven. Lezen wordt steeds interessanter én leuker.
Tip 2: Koppel een duidelijk leesdoel aan een tekst
Wanneer leerlingen een tekstvorm herkennen, zullen ze sneller het leesdoel achterhalen en begrijpen waarom ze de tekst lezen. Dit zal de leesmotivatie vergroten. Ter illustratie:
Hierboven wordt de tekst ‘Dokter Lof Liefdesdrank’ weergegeven. Leerlingen gaan aan de slag met de tekst ‘Dokter Lof liefdesdrank’, pas nadat ze door de leerkracht zijn warm gemaakt tijdens een klasgesprek: ben jij al eens verliefd geweest? Zou je een liefdesdrankje kunnen brouwen?
De leerlingen zijn gemotiveerd omdat er een functioneel doel aan gekoppeld is. Ze lezen een tekst om een bepaalde reden: om meer te weten te komen over een bepaald onderwerp, om te weten te komen welke avonturen een bepaald personage meemaakt …
Leerlingen lezen het recept dus in eerste instantie vanuit hun inhoudelijke motivatie. Daarna kan je als leerkracht er een algemene conclusie aan koppelen: in een recept lees je hoe je een gerecht/drankje bereidt.
Tip 3: Ga in interactie met je leerlingen
Zowel voor, tijdens als na het lezen kun je de leerlingen nieuwsgierig maken door vragen te stellen of korte opdrachten te geven. Stel voor het lezen bijvoorbeeld enkele vragen over het onderwerp van de tekst. Zo wek je hun interesse. Maak de leerling warm om meer te weten te komen. Of laat ze in duo’s de tekst in eigen woorden navertellen. Zo weet je of de leerlingen de tekst begrepen hebben en leren zij te reflecteren op de tekst.
Tip 4: Herhaal het gebruik van leesstrategieën en pas toe
Door te herhalen maken leerlingen de vaardigheid eigen. Bied veel verschillende teksten aan, zodat de leerlingen de leesstrategieën in verschillende taaldomeinen kunnen toepassen. Veel variatie in teksten voorkomt bovendien verveling.
Tip 5: Sluit aan bij de leefwereld en de interesses van de leerlingen
Motiveer leerlingen om teksten te lezen die bij hun leefwereld en interesses aansluiten. De teksten moeten ervoor zorgen dat de leerlingen plezier krijgen in het lezen. Laat de leerlingen hun leesvoorkeur zelf ontdekken. Maak hiervoor gebruik van zoekmachines zoals de boekenzoeker.be.
Begrijp wat je leest: de vijf didactische sleutels toegepast in Studio taal.
Bovenstaande tips zijn afgeleid uit het VLOR-rapport Sleutels voor effectief begrijpend lezen. De concrete toepassing van de didactische sleutels voor begrijpend lezen vind je van leerjaar 2 tot en met 6 terug in de taalmethode Studio taal van Uitgeverij Zwijsen. Elke sleutel focust op een belangrijk onderdeel van begrijpend lezen. Met Studio taal krijgt elke leerling zin om taal te leren op zijn niveau. Leerplezier en leerresultaat vormen hierdoor de rode draad.
Meer weten?
Nieuwsgierig geworden naar de taalmethode Studio Taal?
Op deze pagina 'Vijf didactische sleutels voor effectief begrijpend lezen' vind je meer informatie.
