Effectieve didactiek betekent direct en doelmatig onderwijs, zonder omwegen en tijdverlies. Daartoe helpt een evidence-informed aanpak: de aanwijzingen van wetenschappelijk onderzoek komen tegemoet aan de specifieke behoeften van scholen en leerlingen.Wat betekent dat voor het Frans in de derde graad van het lager onderwijs? Het gaat hier niet om een anderstalige nieuwkomer die voor een job snel moet kunnen communiceren, ook al is het onbeholpen. Voor een diverse klasgroep van tien- en elfjarigen, met slechts enkele uren Frans per week, is de situatie helemaal anders.
Het doel voor deze leerlingen is niet om meteen wat onbeholpen Frans buiten de school te kunnen gebruiken, maar om een correcte basis Frans te verwerven waarop het secundair onderwijs verder kan bouwen. Daarbij is het essentieel dat ze zelfvertrouwen ontwikkelen, taalangst overwinnen en succes ervaren.
3 principes van effectieve didactiek
-
Foutloos taalbad
Om een correcte taalbasis te automatiseren moeten leerlingen overvloedig correcte, verstaanbare en betekenisvolle zinnen ervaren. Ook de leerkracht spreekt daarom best voortdurend Frans, precies op het vorderende niveau van de leerlingen. Daarbij laat hij zijn leerlingen niet knoeien met wat ze nog niet goed beheersen, want op die manier kunnen fouten zich vastzetten, wat dan weer om remediëring vraagt. -
Uiterste geleidelijkheid
Zelfs op een elementair niveau is Frans al een complexe taal met veel lidwoorden, genus- en getalvormen en enkele honderden werkwoordsvormen. De aanbreng ervan vraagt om een zorgvuldige, leerpsychologische spreiding en opbouw over de twee leerjaren. Niet te veel leerstof in één keer aanbrengen en nodeloze ballast vermijden zijn de sleutels tot succes. -
Voldoening en leervertrouwen
Een foutloos taalbad en de uiterste geleidelijkheid verzekeren een succeservaring, wat dan weer blijvende motivatie in de hand werkt.
5 tips voor een efficiënte en doelgerichte aanpak
-
Tijdsefficiënt werken
Er wordt soms veel tijd besteed aan “ontdekkend leren”, aan allerhande spelvormen of aan productieve opdrachten die te vroeg komen en fouten uitlokken. Dit levert echter weinig rendement op. -
Maximaliseren van correcte taalervaring
Veelzijdige werkvormen zorgen ervoor dat alle leerlingen de hele les intens met correct Frans bezig zijn. Een veelzijdige oefenvorm werkt met verschillende vaardigheden en gebruiksniveaus, bijvoorbeeld eerst naar de oplossing luisteren, dan herhalend lezen, woorden invullen, delen afdekken en zelf spreken om uiteindelijk los te komen van het schrift. Zo rendeert een werkboek ook multifunctioneel.
-
Meer lezen doet meer taal ervaren
Een doelmatige methode biedt voldoende langere teksten aan, telkens precies op het vorderende niveau Frans dat leerlingen al aankunnen. Door een systematische opbouw kunnen leerlingen in het zesde leerjaar al behoorlijk lange verhalen aan. Lezen is meestal ook de enige vaardigheid waarmee ze op hun leeftijd Frans buiten de school kunnen ervaren.
-
Het vlot begrijpen meer waarderen
Soms wordt het “kunnen spreken” voor alle leerlingen te eenzijdig en te snel vereist. Zeker, sommige leerlingen zijn extravert en spelen graag dialoogjes. Maar anderen zijn onzeker, ervaren taalangst of hebben gewoon meer tijd nodig om tot spreken te komen. Wat ze wel kunnen tonen, is hun groeiend begrip van het Frans dat ze horen en lezen. -
Snelle vertaalvaardigheid als controle gebruiken
Vroeger werd vertalen als oefening afgeraden, vaak terecht omdat het moeizaam verliep. Flitsvertalen is echter het direct, flitsend kunnen omzetten van korte zinnen: van Frans naar Nederlands om het begrip te evalueren en pas van Nederlands naar Frans als het ook flitsend kan.
Bij effectieve didactiek komt dus heel wat kijken. Maar alles staat en valt met het optreden van de leerkracht in het toepassen van de principes en de aanpak, ondersteund door degelijke leermiddelen.
Benieuwd hoe En avant je kan ondersteunen in het aanleren van een correcte basis Frans?
Vraag een gratis inzagepakket aan voor leerjaar 5 en 6.
